Projektowanie usług – jak to robić? 

Na przestrzeni ostatnich lat ten paradygmat uległ zmianie. Powstają nowe metodyki prowadzenia projektów, skoncentrowane na projektowaniu usług, oparte na budowie propozycji wartości dla odbiorcy usługi oraz jego doznań związanych z usługą (design thinking). Staje się oczywiste, że efektywne projektowanie może być kluczem do sukcesu. Co więcej, projektowania nie możemy ograniczyć do samego stworzenia konstrukcji produktu usługowego zaspokajającego określoną potrzebę klienta. Naturalnie, proces ten należy rozszerzyć na obszar projektowania całego modelu sprzedażowego, procesu operacyjnego czy procesu utrzymania relacji posprzedażowej. Dopiero całość pozwala na zaspokojenie potrzeb odbiorcy usługi, zbudowanie jego zaufania i lojalności.

Wprowadzenie  do  oferty  nowego produktu zawsze  budzi   wiele   emocji   i   obaw. Produkt   teoretycznie  mógłby  się  nie  sprzedać, sprzedaż   mogłaby  osiągnąć  niezadowalający   poziom,  a   poniesione   koszty  mogłyby  być   bolesne  dla  firmy.  Stąd  zadanie  stworzenia  nowego  produktu  jest   swego  rodzaju  wyzwaniem. Tradycyjne  podejście  do  tworzenia  produktu  zwykle  rozpoczyna  się od wymyślenia koncepcji przez właściciela firmy lub eksperta w danej dziedzinie – z reguły bez udziału klienta. Na  jej  podstawie  dużym  nakładem  pracy, czasu i  kosztów  opracowuje  się  projekt  i wdraża  na  rynek.  

Podejście  projektowe  zmienia   tę  praktykę. Wskazuje  na  konieczność  weryfikacji  założeń  produktu  bezpośrednio  u  jego  odbiorcy, przed rozpoczęciem prac wdrożeniowych. Takie  badanie  pozwala,  oprócz   uniknięcia  błędów  konstrukcyjnych  usługi, lepiej  rozumieć  potrzeby  i problemy klientów,  ich  sposób  myślenia  i  podejmowania   decyzji  zakupowych. Angażuje  klientów  w  tworzenie  produktu  i  umożliwia  weryfikacje  założeń, a pomysłodawcy  pozwala na wdrażanie  właściwych  usług  we  właściwy  sposób, przez  co przybliża go do  sukcesu  rynkowego.

Projektowanie usług faktoringowych

Cztery lata temu, kiedy pracowałam w jednej z największych firm faktoringowych w Polsce rozpoczynaliśmy z zespołem projektowym pracę nad wdrożeniem innowacyjnego produktu usług faktoringowych: faktoringu pełnego dla firm. Poczyniliśmy pewne założenia co do kształtu produktu, który oprócz podstawowych funkcji faktoringu jakimi są: poprawa płynności finansowej i zmniejszenie zatorów płatniczych miał za zadanie zabezpieczać klienta przed ryzykiem niewypłacalności jego odbiorców. Z koncepcją produktu tzw. prototypem, poszliśmy do naszych potencjalnych Klientów. To oni jako finalni użytkownicy wskazali nam obszary, które są dla nich najbardziej istotne, wprost mówiąc co powinnyśmy zmienić w naszej koncepcji. Po ich wdrożeniu powstał produkt faktoringowy dopasowany do potrzeb naszych ówczesnych klientów.

Kolejnym przykładem są usługi faktoringowe jakie od roku tworzymy w Faktorii. 

Zawsze zaczynamy od badań naszych potencjalnych klientów, a są nimi głównie mikroprzedsiębiorstwa i małe firmy. Badania to pogłębione wywiady, w których klienci opowiadają nam o swoich codziennych zadaniach i potrzebach wobec rynku usług faktoringowych. Potem przechodzą do barier jakie mają w prowadzeniu biznesu i problemów, z którymi muszą się zmagać. Dokonują ich priorytetyzacji, dzięki czemu wiemy jakich obszarów powinny dotyczyć wdrażane przez nas produkty. 

Zawsze zaczynamy od badań naszych potencjalnych klientów, a są nimi głównie mikroprzedsiębiorstwa i małe firmy. Badania to pogłębione wywiady, w których klienci opowiadają nam o swoich codziennych zadaniach i potrzebach wobec rynku usług faktoringowych. Potem przechodzą do barier jakie mają w prowadzeniu biznesu i problemów, z którymi muszą się zmagać. Dokonują ich priorytetyzacji, dzięki czemu wiemy jakich obszarów powinny dotyczyć wdrażane przez nas produkty. 

Od naszych klientów dowiedzieliśmy się, m.in. że chcą szybkiego faktoringu, dlatego wdrożyliśmy usługę faktoringu on-line. Dowiedzieliśmy się także, że zależy im na prostym procesie uzyskania usługi, stąd na procesie nie wymagamy dokumentów finansowych firmy, a jedynie wyciągów. To nasi klienci wskazali sposób w jaki chcą z nami współpracować w biznesie – stąd, oprócz kanałów on-line, jesteśmy dostępni również w terenie, tam gdzie nasi klienci prowadzą biznes. 

Projektowanie usług - obserwuj, zmieniaj

Standardem jest, że każdy wdrażany na rynek produkt ma swoją fazę „próby”. Z reguły jest to faza pilota produktu. Z punktu widzenia projektanta jest to bardzo ważny moment. Po przeprowadzeniu akcji marketingowych produktu i przeszkoleniu siły sprzedażowej oferta produktu trafia bezpośrednio na biurko klienta. Jest to czas obserwacji: opinii i doświadczeń sprzedawców odnośnie produktu, pracowników obsługi procesów dla wdrożonego produktu i wreszcie samego klienta.

 Autor: Joanna Tomala, Członek Zarządu, Dyrektor ds. Produktów i Procesów, Faktoria