Rezydencja podatkowa – co to jest?

Czy wiesz, kto może być polskim rezydentem podatkowym? Czy jest to związane z obywatelstwem? Rezydencja podatkowa to miejsce, w którym podatnik musi spełnić obowiązek podatkowy. Z tego artykułu dowiesz się, kim jest rezydent podatkowy i co to jest unikanie podwójnego opodatkowania. Prowadzisz firmę za granicą? Przeczytaj, ten artykuł.

Rezydent podatkowy – najważniejsze informacje

Miejsce, w którym podatnik zobowiązuje się do wypełnienia zobowiązania podatkowego to rezydencja podatkowa. Rezydentem podatkowym (osobą zobowiązującą się) może zostać np. obywatel Włoch, Hiszpanii, czy Niemiec. Rezydent podatkowy w Polsce, zgodnie z art. 5a.21. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinien posiadać certyfikat podatkowy. Dokument ten jest definiowany jako: „zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika”.

Co jeszcze trzeba wiedzieć, by zostać rezydentem podatkowym w Polsce?

Kto jeszcze może zostać polskim rezydentem podatkowym? Jak informuje polski rząd na swojej witrynie: 

„Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która:
1. posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub,
2. przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”. (źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20000140176/U/D20000176Lj.pdf).
Po spełnieniu jednego z tych warunków podatnik zostaje uznany za polskiego rezydenta podatkowego. 

Za centrum interesów osobistych uznaje się między innymi posiadanie rodziny w Polsce, działalność związaną z aktywnością społeczną, obywatelską, kulturalną i polityczna np. przynależność go organizacji. Natomiast interesy gospodarcze to m.in. działalność gospodarcza, miejsce zatrudnienia, kredyt i majątek, posiadanie inwestycji. Każde państwo reguluje wg własnego prawa zasady rezydentury podatkowej. Zgodnie z wyżej cytowanym prawem polskim rezydentem podatkowym może być np. obywatel Niemiec, który przeniósł do Polski swoją działalność lub otworzył siedzibę firmy w RP.

Jak czytamy dalej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody (przychody) uzyskiwane na terenie RP uważa się przychody z tytułu:

• „pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, 
• działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
• działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości”.

Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy – na czym polega?

Osoba, która nie mieszka na terenie RP, podlega obowiązkowi rozliczania podatku od wyżej wymienionych dochodów. To tzw. ograniczony obowiązek podatkowy i osoba ta jest „nierezydentem”.

Zgodnie z art.3. pkt 1. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy)”.

Zgodnie z polskim prawem podatkowym, obowiązek rozliczenia dochodów w Polsce dotyczy wszystkich osób, które mają polską rezydencję podatkową. Podstawą prawną rezydencji podatkowej jest ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. W przypadku rezydentury podatkowej mówimy o nieograniczonym obowiązku podatkowym, ponieważ rezydent musi rozliczyć wszystkie swoje dochody w kraju rezydencji podatkowej, nie ważne, w jakim kraju zostały one uzyskane – zgodnie z art. 3 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

 „Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy)”.

Jeśli podatnik ma stałe miejsce zamieszkania w dwóch państwach, to o miejscu rozliczania podatkowego rezydenta decydują ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (gdzie ma rodzinę, firmę). Gdy nie można jednoznacznie określić przynależności obywatela do rezydencji podatkowej, to pod uwagę bierze się miejsce, w którym aktualnie podatnik przebywa oraz obywatelstwo. 

Czym jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania?

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania to porozumienie zawierane między różnymi krajami. Porozumienie to ma na celu unikanie dwukrotnych roszczeń podatkowych od tych samych dochodów. W Polsce stosuje się dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:

• metoda wyłączenia z progresją (zwolnienia podatkowego) - państwo, które zwalnia dany dochód od opodatkowania, uwzględnia go przy ustalaniu progów podatkowych dla pozostałych dochodów.
• metoda zaliczenia proporcjonalnego (kredytu podatkowego). Jest to podatek od łącznej sumy dochodów osiągniętych w Polsce i za granicą i od tak obliczonego podatku odejmuje się podatek zapłacony w innym państwie.

Na stronie: https://www.podatki.gov.pl/podatkowa-wspolpraca-miedzynarodowa/wykaz-umow-o-unikaniu-podwojnego-opodatkowania/  znajduje się wykaz zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.