Split Payment czyli mechanizm podzielonej płatności

Split Payment – definicja i podstawa prawna

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) z ang. Split Payment to sposób płatności za usługę albo towar z rozdzieleniem na dwa rachunki, które są udostępnione przez instytucję bankową lub SKOK. Pierwszy rachunek to konto sprzedawcy albo usługodawcy i tam należy wpłacić wartość netto wynikającą z faktury. Drugie konto techniczne to rachunek VAT sprzedawcy lub usługowcy, który jest objęty ścisłym nadzorem fiskusa. Konto to jest tworzone obowiązkowo przez bank, w którym przedsiębiorca ma swoje konto firmowe. To właśnie na konto VAT musi zostać wpłacona kwota podatku VAT wynikająca z rozliczanej faktury. W praktyce podatnik ze swojego rachunku firmowego wykonuje tylko jeden przelew typu Split Payment o ściśle określonym komunikacie, odrębnej kategorii oraz tytule o zdefiniowanej strukturze.

Uwaga! Zgodnie z przepisami Split Payment dotyczy wyłącznie transakcji w relacjach B2B (firma – firma). Oznacza to, że nie dotyczy transakcji B2C, czyli między firmą a osobą prywatną.

Jak informuje na swojej stronie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), podstawą prawną jest nowelizacja do ustawy o podatku od towarów i usług, która weszła w życie 1 lipca 2018 roku w Polsce. Zgodnie z decyzją Rady Europejskiej, od 1 kwietnia 2020 roku, dowolność dotyczącą Split Payment ma jedynie nabywca:

„O zastosowaniu Split Payment decyduje nabywca i nie musi w tym zakresie uzyskiwać zgody sprzedawcy. Nie wyklucza to jednak sytuacji, w której strony umówią się co do zastosowania tego mechanizmu, co jest prawnie dopuszczalne zgodnie z zasadą swobody umów. Zastosowanie się jednak do takiego postanowienia umownego, lub też nie, może być egzekwowane jedynie na drodze cywilnoprawnej”.

Sprzedawca natomiast obowiązkowo musi umieścić na fakturze dopisek „mechanizm podzielonej płatności” jeśli na fakturze znajduje się towar z załącznika nr 15 do ustawy o VAT (treść załącznika: https://www.podatki.gov.pl/media/5430/zalacznik-nr-15-ustawy-o-vat.pdf), a należność brutto za całą fakturę przekracza 15 tys. złotych. Co ważne, brak adnotacji o MPP na takiej fakturze nie zwalnia płacącego z obowiązku regulowania zobowiązania w takiej formule. Na sprzedawcę może zostać nałożona sankcja podatkowa przez naczelnika urzędu celno-skarbowego, w wysokości 30% kwoty podatku z faktury. Podobnie sprawa wygląda z nabywcą – jeżeli faktura nie zostanie opłacona za pomocą MPP, naczelnik nakłada sankcję o wysokości 30% kwoty VAT, która przypada na nabyte towary lub usługi objęte obowiązkowym MPP.

Jakie środki mogą trafiać na rachunek VAT?

Jak wskazuje art. 62b ust. 1 ustawy prawo bankowe na rachunek VAT mogą trafić środki z tytułu:

1. Wpłat na konto urzędu skarbowego:
   • VAT,
   • CIT (także zaliczek na podatek),
   • PIT (także zaliczek na podatek),
   • zobowiązań celnych,
   • akcyzy.
2. Składek do ZUS (ubezpieczenie zdrowotne i społeczne).
3. Wpłat równowartości podatku VAT z tytułu zwrotu i nabycia towaru albo usługi za pomocą komunikatu przelewu.

Co wykazuje komunikat przelewu ze Split Payment?

Komunikat przelewu w ramach płatności z wykorzystaniem Split Payment wykazuje:

• Wysokość kwoty podatku od towaru lub usługi (VAT).
• Wysokość kwoty brutto.
• Numer faktury, której dotyczy płatność.
• Numer identyfikujący dostawcę towaru lub usługi na potrzebę podatku od towarów i usług (NIP)

Czy przedsiębiorca może dysponować środkami na rachunku VAT?

Podatnik może dysponować środkami gromadzonymi na jego rachunku VAT, jeśli złoży odpowiedni wniosek do naczelnika urzędu skarbowego. We wniosku o uwolnienie środków z rachunku VAT musi określić m.in. na jaki rachunek bankowy ma być przelana uwolniona kwota oraz jej wysokość. W ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku organ podatkowy podejmuje decyzję o uwolnieniu środków.

Przedsiębiorca może spotkać się jednak z odmową w przypadku, gdy zalega z podatkiem lub istnieje uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie uregulowane albo może pojawić się zadłużenie podatkowe lub inne dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Czy Split Payment wpłynął na faktoring?

Wprowadzenie Split Payment w Polsce zmieniło model korzystania z faktoringu. Faktoring to cesja wierzytelności, a stronami umowy są:

• Faktor – instytucje skupująca wierzytelność, np. bank.
• Faktorant – przedsiębiorca, który sprzedaje wierzytelność wynikającą z faktury.

Kontrahent przedsiębiorcy nie jest stroną umowy. Przelewa on należność wynikającą z faktury na konto faktora, a nie przedsiębiorcy widniejącego na fakturze. Jeśli przedsiębiorca nie rozliczy podatku VAT, to prawo przewiduje, że faktor i przedsiębiorca (faktorant) solidarnie odpowiadają za to zobowiązanie. Dlatego właśnie, gdy kontrahent (odbiorca towaru lub usługi) przeleje środki z zastosowaniem Split Payment, to instytucja faktoringowa powinna przelać na rachunek VAT przedsiębiorcy kwotę podatku, wynikająca z rozliczanej faktury.

Korzystanie z usługi faktoringowej w dobie płatności Split Payment jest doskonałym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, którzy chcą być niezależni przez zachowanie płynności finansowej w firmie. Dlaczego? Jeśli faktura jest opatrzona zapisem MPP to instytucja świadcząca usługę faktoringową przelewa środki na konto przedsiębiorcy z zastosowaniem Split Payment, nie czekając na wpłatę od kontrahenta. Dzięki temu pieniądze są od razu na koncie firmy, a nie dopiero wtedy, gdy kontrahent ureguluje fakturę. Mając środki na koncie, przedsiębiorca zyskuje środki na bieżące wydatki jak również może inwestować je w dalszy rozwój swojej firmy.

Warto także wiedzieć, że jeśli na fakturze nie ma zapisu MPP, a kontrahent rozliczył fakturę z zastosowaniem Split Payment, to instytucja faktoringowa, która już przelała środki na konto swojego klienta (faktoranta) nie stosując MPP, oddaje mu tzw. fundusz gwarancyjny w momencie pojawienia się środków wpłaconych przez kontrahenta na koncie faktora. Zwrot funduszu klientowi także odbywa się z wykorzystaniem Split Payment.

Z Faktorią w łatwy sposób rozliczysz faktury w Split Payment. Wystarczy, że wybierzesz w systemie ten mechanizm rozliczenia lub Twój kontrahent rozliczy z Faktorią fakturę w Mechanizmie Podzielonej Płatności. Jeśli chcesz rozwijać swoją firmę, skorzystaj z faktoringu w Faktorii — skontaktuj się z nami. Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania i dobierzemy pakiet usług odpowiedni dla Twojej firmy.

Jak to działa? Zobacz na przykładzie rozliczenia faktury na kwotę 123 zł brutto, z zaliczką na poziomie 90%.

Przykład 1 – zarówno wypłata finansowania do Ciebie jak i spłata faktury przez kontrahenta do Faktorii, nastąpiła w MPP

1. Na Twój rachunek bieżący przelewamy 90% z wartości faktury netto (100 zł) czyli 90 zł pomniejszone o koszt usługi, –
2. Na Twój rachunek VAT przelewamy 90% z kwoty VAT (23 zł), czyli 20,70 zł.
3. Na Funduszu Gwarancyjnym w Faktorii pozostaje 10% z kwoty netto 100 zł i 10% z kwoty VAT 23 zł, czyli łącznie 12,30 zł.
4. Po spłacie faktury przez kontrahenta oddajemy Ci całość kwoty z Funduszu Gwarancyjnego, w tym 10 zł na Twój rachunek bieżący oraz 2,30 zł na rachunek VAT.
5. Finalnie na Twoim rachunku bieżącym znajdzie się 100 zł minus koszt usługi oraz 23 zł na rachunku VAT, czyli łącznie 123 zł brutto (pomniejszone o koszt usługi).

Przykład 2 – wypłata finansowania do Ciebie nastąpiła bez MPP, a Twój kontrahent spłacił fakturę do Faktorii z uwzględnieniem MPP

1. Na Twój rachunek bieżący przelewamy 90% z wartości faktury brutto (123 zł) pomniejszone o koszt usługi, –
2. Na Funduszu Gwarancyjnym w Faktorii pozostaje 10% z wartości faktury brutto, czyli 12,30 zł. Kontrahent spłaca pełną kwotę faktury w Mechanizmie Podzielonej Płatności.
3. Faktoria jest zobowiązana do przekazania Ci pełnej kwoty VAT wynikającej z faktury, czyli kwoty 23 zł, na Twój rachunek VAT. Tymczasem Na Funduszu Gwarancyjnym pozostało 12,30 zł.
4. Aby dochować obowiązku nałożonego przez ustawodawcę, Faktoria potrąci brakującą kwotę, czyli 10,70 zł z Twojej kolejnej faktury zgłoszonej do finansowania i dokonana zwrotu pozostałej kwoty podatku.
5. W przypadku gdy nie będzie możliwe potrącenie brakującej kwoty z kolejnej faktury, Ty jesteś zobowiązany zwrócić do Faktorii brakującą kwotę 10,70 zł. Informacja o kwocie zobowiązania z tytułu VAT do zwrotu widoczna jest w systemie.

Najczęściej zadawane pytania

Jakie są główne różnice między faktoringiem a forfaitingiem?

Główna różnica między faktoringiem a forfaitingiem polega na rodzaju transakcji i obszarze działania. Faktoring zazwyczaj obejmuje zarówno transakcje krajowe, jak i międzynarodowe, i jest dostępny dla firm o różnych rozmiarach, skupiając się na finansowaniu krótkoterminowych wierzytelności. Forfaiting natomiast jest zwykle używany w transakcjach międzynarodowych, szczególnie w dużych, długoterminowych umowach eksportowych, i często wiąże się z wykorzystaniem weksli lub innych instrumentów finansowych.

Dla jakich firm najbardziej odpowiedni jest faktoring, a dla jakich forfaiting?

Faktoring jest odpowiedni dla przedsiębiorstw wszystkich rozmiarów, które potrzebują szybkiego dostępu do kapitału na pokrycie bieżących potrzeb związanych z krótkoterminowymi wierzytelnościami. Jest to szczególnie korzystne dla małych i średnich firm, które mogą mieć trudności z utrzymaniem płynności finansowej. Forfaiting natomiast jest bardziej odpowiedni dla większych firm zajmujących się eksportem na dużą skalę, które potrzebują finansowania długoterminowych transakcji zagranicznych i chcą wyeliminować ryzyko związane ze zmiennością kursów walut oraz ryzyko kredytowe.

Jakie są główne korzyści z korzystania z faktoringu i forfaitingu dla przedsiębiorstw?

Korzystanie z faktoringu pozwala firmom na szybkie uzyskanie gotówki za swoje krótkoterminowe wierzytelności, co zwiększa płynność finansową i pozwala na szybszy rozwój biznesu. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą efektywniej zarządzać swoimi zasobami finansowymi i skupić się na rozwoju działalności. Forfaiting natomiast umożliwia firmom eksportującym zabezpieczenie ich długoterminowych transakcji zagranicznych, minimalizując ryzyko walutowe i kredytowe, co jest kluczowe dla stabilności i wzrostu w międzynarodowym handlu.