Niemal każda spółka, z wyjątkiem spółki cywilnej, może zdecydować się na powołanie prokurenta, który odpowiedzialny jest za jej reprezentację w momencie, gdy zarząd dokonuje czynności prawnych. Na czym dokładnie polega rola prokurenta i jakie są jego obowiązki?
Prokurent – kim jest w spółce?
Prokurent jest reprezentantem spółki, który funkcjonuje zgodnie z oświadczeniem o udzieleniu prokury. Jego zadania przydzielane są przez wspólników firmy. Jeżeli w spółce funkcjonuje zarząd – powołania prokurenta dokonują członkowie. Ich liczba, niezbędna do podjęcia decyzji, zależna jest od umowy spółki. Osoba, która ma piastować to stanowisko, powinna posiadać umiejętności w kwestii zarządzania spółką oraz odpowiedni poziom wiedzy z dziedziny prawa handlowego.
Według obowiązujących przepisów prokurą jest pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę i obejmuje nadanie prokurentowi mocy do wykonywania czynności sądowych oraz pozasądowych, związanych z przedsiębiorstwem. Prokura to pełnomocnictwo szczególne, którego nie można przenieść na inną osobę. Warto jednak wiedzieć, że prokurent może udzielić innej osobie pełnomocnictwo do wykonania sprecyzowanej czynności prawnej.
Prokurent – jakie są jego obowiązki?
- Odpowiedzialnością prokurenta jest:
- reprezentowaniem spółki w sądach, urzędach oraz przed kontrahentami,
- podpisywanie umów, pism procesowych oraz zamówień,
- wytaczanie oraz cofanie powództw,
- prowadzenie przedsiębiorstwa,
- uczestniczenie w rozprawach spółki
kwestie kredytowe, - podpisywanie czeków oraz weksli.
Do odpowiedzialności prokurenta nie należy natomiast m.in.
- sprzedaż przedsiębiorstwa lub nieruchomości,
- ustanowienia hipoteki na nieruchomości.
Należy pamiętać, że prokura udzielona musi być w formie pisemnej, dodatkowo pod rygorem nieważności. Rolę prokurenta pełnić może osoba fizyczna, która posiada całkowitą zdolność do czynności prawnych. Jej powołania dokonuje osoba prawna bądź też jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej. Należy pamiętać, że prokura może być udzielona kilku osobom jednocześnie, tzn. w formie łącznej, jednak w tym przypadku każdy z nich musi być poinformowany o działaniach jednego z prokurentów. Inaczej – będą nieważne.
Pojęcie prokury odnosi się jedynie do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnych, partnerskich oraz jawnych, nie dotyczy natomiast spółek cywilnych. Powołanie nowego prokurenta w spółce musi być jawne – nie można ukrywać tej informacji. Ponadto fakt ten należy przedstawić w rejestrze w ciągu 7 dni od powołania prokurenta.
Choć może wydawać się, że prokurent jest członkiem zarządu – nie jest to prawda. Członek zarządu nie może wykonywać tych samych czynności, co prokurent. Osoby te mają również inne zakresy odpowiedzialności.
Kiedy prokura może zostać odwołana? W momencie, gdy zdecyduje się na to zarząd. Powodem może być brak konieczności jego dalszej pracy, utrata zaufania lub po prostu – chęć zmiany prokurenta. Prokura kończy się w momencie, gdy spółka ogłosi upadłość, zostanie zlikwidowana bądź wykreślona z rejestru lub osoba, która piastowała stanowisko prokurenta utraci zdolność do czynności prawnych.
Zobowiązania spółki a odpowiedzialność prokurenta
Odpowiedzialność prokurenta nie jest jednoznacznie uregulowana w kodeksie cywilnym, natomiast w Kodeksie spółek handlowych znaleźć można informacje, określające kwestię odpowiedzialności za zobowiązania, które nie zostały wykonane z ramienia spółki i jej zarządu.
W przepisach ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze również nie znajdzie się zbyt wiele informacji o odpowiedzialności prokurenta. Jest tam jedynie krótka wzmianka o odpowiedzialności za wszelkie szkody związane z niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w podanym terminie, za którą odpowiedzialność ponoszą reprezentanci spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Prokurent ma więc możliwość reprezentowania spółki, jednak nie posiada prawa do wykonywania określonych czynności. Nie leży więc na nim żadna odpowiedzialność, dotycząca tego zakresu.
Jedyne działania, za które odpowiedzialny jest prokurent, znaleźć można w zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego. Jeżeli więc z umyślnej wyrządził winy druga strona relacji poniosła szkodę, prokurent powinien ją naprawić.
Prokura i jej rodzaje
Istnieje kilka rodzajów prokury – samodzielna oraz łączna, w ramach której wyróżnić należy prokurę właściwą i niewłaściwą). Prokura samodzielna, czyli samoistna, umożliwia samodzielne wykonywanie czynności pozasądowych i sądowych przez jednego prokurenta. Z kolei prokura łączna właściwa związana jest z koniecznością współdziałania z innym prokurentem. Prokura niewłaściwa to uprawnienie do podejmowania czynności z innym prokurentem, wspólnikiem osobowej spółki handlowej lub członkiem zarządu.
Prokurent w spółce odpowiedzialny jest za wypełnianie obowiązków bieżących obowiązków, co może zauważalnie wpłynąć na usprawnienia procesów. Jeżeli jesteś przedsiębiorcą, rozważ kwestię ustanowienia prokury w spółce. Z pewnością szybko zauważysz pozytywne zmiany.
Chcesz z nami porozmawiać?
Z przyjemnością odpowiemy na wszystkie Twoje pytania!
+48 800 500 600
+48 22 130 21 30
Infolinia czynna: poniedziałek - piątek, 9:00 - 17:00
Wolisz kontakt mailowy?
Napisz do nas, czekamy na wiadomość od Ciebie!
Możesz również skontaktować się z nami poprzez formularz.