Dźwignia finansowa – czym jest i jak działa?

Czym jest dźwignia finansowa?

Pojęcie dźwigni finansowej skorelowane jest z metodą finansowania działalności inwestycyjnej firmy, czyli ze strukturą kapitału przedsiębiorstwa. To związek między finansowaniem działalności organizacji długiem, a jej finansowaniem za pomocą kapitału własnego. Jeżeli przedsiębiorstwo zaciąga zobowiązania oprocentowane – uruchamia się tzw. dźwignia finansowa.

Celem dźwigni finansowej jest zwiększenie wskaźnika rentowności kapitału własnego (ROE), porównując do zdarzenia, w którym firma finansowana jest tylko przy udziale kapitału własnego. Dźwignia finansowa to więc zależność między wysokością kapitału obcego do wysokości kapitału własnego. Jej efektem ma być zwiększenie wyniku finansowego przy niskim nakładzie pracy.

Dźwignia finansowa – zastosowanie

Dźwignia finansowa ma na celu zwiększenie udziału długu w kapitale firmy, co z kolei ma wpłynąć na maksymalizację stopy zwrotu z kapitału własnego. Kapitał obcy pozwala więc zwiększyć przychody ze sprzedaży w porównaniu do przychodów, które przedsiębiorstwo mogłoby osiągnąć, korzystając z finansowania działalności tylko środkami własnymi.

Jeżeli rentowność majątku jest wyższa niż koszt kapitałów obcych, przedsiębiorstwo osiąga korzyści w postaci wzrostu rentowności własnych kapitałów. Oznacza to, że wzrost rentowności własnego kapitału w stosunku do rentowności kapitału ogółem, uzyskany przy udziale kapitału obcego, jest efektem działania dźwigni finansowej.

Dużo przedsiębiorstw decyduje się na skorzystanie z efektu dźwigni finansowej, dzięki której możliwy jest m.in.

• wzrost stopy zwrotu kapitału własnego,
• wzrost wartości aktywów, uzyskany bez konieczności inwestowania środków własnych – kapitału własnego.

Efekty dźwigni finansowej – jaka jest przyczyna ich powstania?

Przyczyną efektów dźwigni finansowej mogą być:

• mniejsze od kosztu kapitału własnego koszty długu,
• poniesienie przez inwestorów z kapitałem własnym wyższego ryzyka na zainwestowanym kapitale w porównaniu z pożyczkodawcami, w związku z czym oczekują oni wyższej stopy zwrotu, związanej z zaangażowanym kapitałem,
• wpływ efektu osłony podatkowej na mniejszy koszt długu, w porównaniu do kosztu kapitału własnego,
• oddziaływanie dźwigni finansowej, związane z mniejszym od odsetek efektywnym kosztem kapitału obcego.

Obliczanie poziomu dźwigni

Jak wyliczyć poziom dźwigni finansowej? Należy skorzystać ze wzoru:

D_f=Z_o/Z_b

gdzie:

Z_o – zysk operacyjny, zanim uwzględnione zostały odsetki bankowe, związane z kredytami długoterminowymi,

Z_b – zysk brutto w momencie, gdy odsetki bankowe zostały uwzględnione.

Wyliczony poziom dźwigni finansowej stanowi informację o zmianie zysku brutto w momencie, gdy operacyjny zysk zmieni się o 1%. Zależy on zarówno od poziomu zysku operacyjnego, jak i od wielkości kosztów finansowych. Jeśli poziom kosztów finansowych osiągnie wartość bliską wysokości zysku operacyjnego, stopień dźwigni finansowej będzie miał wysoką wartość.

Odzwierciedleniem dźwigni finansowej jest wskaźnik ogólnego zadłużenia, który oblicza się na podstawie danych z bilansu. Wartość aktywów równać się powinna wartości kapitałów i zobowiązań, w związku z czym w wyliczeniach należy uwzględnić bilans pasywów. Należy jednak pamiętać, że wysokość wskaźnika zadłużenia zależy m.in. od tego, czy w rachunkach pod uwagę będą wzięte tylko zadłużenia oprocentowane w postaci pożyczek, kredytów, rat leasingu. Dług ogółem to także wierzytelności niewymagalne (ich termin płatności nie minął w danym czasie). Z tego też powodu do obliczeń podstawiane są niekiedy tylko oprocentowane zobowiązania.

Jak interpretować wskaźnik ogólnego zadłużenia?

Im wyższa jest wartość wskaźnika, tym więcej udziału kapitału obcego znajduje się w majątku przedsiębiorstwa. Następstwem tego może być spadek poziomu wiarygodności firmy z perspektywy inwestorów lub kontrahentów, bądź zmniejszenie zdolności kredytowej. W najgorszym przypadku firma może stać się niewypłacalna.

Nie rezygnuj z analizy sytuacji przedsiębiorstwa

Jeśli przedsiębiorcy podejmują decyzję o podjęciu kolejnego zobowiązania – muszą przeanalizować płynność finansową, czyli cash flow. Informacja ta wykaże zdolność przedsiębiorstwa do radzenia sobie z długiem. Zadłużenie należy kontrolować, biorąc pod uwagę strategię działania firmy. Przed podjęciem decyzji warto poradzić się doradcy finansowego, który przeanalizuje sytuację przedsiębiorstwa i pomoże wybrać korzystne rozwiązanie.

Dowiedz się więcej

Jeżeli zainteresował Cię temat finansowania przedsiębiorstw i skutków z tym związanych – zapoznaj się z naszymi pozostałymi wpisami, które stanowią cenną dla przedsiębiorców (i nie tylko!) bazę wiedzy. Potrzebna Ci profesjonalna pomoc w zakresie finansowania faktur? Zgłoś się do nas poprzez formularz kontaktowy – wspólnie opracujemy plan działania.

Najczęściej zadawane pytania

Jak działa dźwignia finansowa i kiedy jest skuteczna?

Dźwignia finansowa działa poprzez zwiększenie udziału długu w strukturze kapitałowej firmy, co ma na celu podniesienie rentowności kapitału własnego (ROE). Jest skuteczna, gdy rentowność majątku jest wyższa niż koszt zaciągniętego długu. Oznacza to, że firma generuje większe zyski z każdej jednostki kapitału własnego dzięki wykorzystaniu kapitału obcego.

Jakie są ryzyka związane z wykorzystaniem dźwigni finansowej?

Głównym ryzykiem związanym z dźwignią finansową jest potencjalne zwiększenie ryzyka finansowego firmy. W przypadku spadku rentowności majątku poniżej kosztu kapitału obcego, może dojść do sytuacji, w której firma nie będzie w stanie obsłużyć swoich zobowiązań. Dodatkowo, wysoki stopień dźwigni finansowej może wpłynąć na obniżenie wiarygodności kredytowej firmy oraz ograniczyć jej zdolności do pozyskiwania nowego finansowania.

W jaki sposób przedsiębiorstwo może zarządzać dźwignią finansową?

Zarządzanie dźwignią finansową wymaga przemyślanej strategii finansowej, która uwzględnia równowagę między kapitałem własnym a obcym. Przedsiębiorstwo powinno regularnie analizować swoje cash flow i zdolność do obsługi długu, a także monitorować wskaźniki finansowe, takie jak stopień zadłużenia czy rentowność majątku. W razie potrzeby, może być konieczne restrukturyzowanie długu lub pozyskiwanie dodatkowego kapitału własnego, aby utrzymać zdrową strukturę finansową firmy.